Չինաստանի նախագահ Սի Ծինպինը և Ռուսաստանի առաջնորդ Վլադիմիր Պուտինը հինգշաբթի օրը խոսել են եվրասիական հսկայական տարածաշրջանի երկրների միջև անվտանգության, քաղաքական և տնտեսական համագործակցության սերտացման անհրաժեշտության մասին՝ ի հակակշիռ արևմտյան դաշինքների:
Նրանք զրուցել են Շանհայի համագործակցության կազմակերպության (ՇՀԿ) գագաթնաժողովի երկրորդ և վերջին օրը, մի կազմակերպության, որը ստեղծվել է 2001 թվականին Ռուսաստանի, Չինաստանի և Կենտրոնական Ասիայի երկրների կողմից և այժմ ներառում է Հնդկաստանը, Իրանը, Պակիստանը և օրերս կառույցին միացած Բելառուսը:
«ՇՀԿ անդամները պետք է ամրապնդեն միասնությունը և համատեղ դիմադրեն արտաքին միջամտությանը՝ պառակտման և միջամտության իրական մարտահրավերներին դիմակայելու համար», - մեջբերում է Սինհուան Սիի խոսքերը՝ զգուշացնելով Արևմուտքի «սառը պատերազմի» մտածելակերպի դեմ։
Պուտինը ՇՀԿ-ին ուղղված իր ուղերձում կրկնել է Ռուսաստանի կոչը՝ ստեղծելու «Եվրասիայում համագործակցության, անբաժանելի անվտանգության և զարգացման նոր ճարտարապետություն, որը կոչված է փոխարինելու հնացած եվրակենտրոն և եվրաատլանտյան մոդելները, որոնք միակողմանի առավելություններ են տալիս միայն առանձին պետություններին», ասել է նա:
Նա կրկին մեղադրեց Արևմուտքին Ուկրաինայի պատերազմի համար և ասաց, որ Ռուսաստանը պատրաստ է սառեցնել հակամարտությունը, եթե Կիևը և նրա կողմնակիցները ընդունեն բանակցությունների համար Մոսկվայի պայմանները:
Անցյալ ամիս Պուտինը ասաց, որ առաջարկվող նոր Եվրասիական անվտանգության պայմանագիրը պետք է բաց լինի տարածաշրջանի բոլոր երկրների համար, ներառյալ ՆԱՏՕ-ի ներկայիս անդամների: Բայց նպատակը, ըստ նրա, պետք է լինի Եվրասիայից ցանկացած արտաքին ռազմական ներկայության աստիճանական վերացումը՝ հստակ հղում անելով ԱՄՆ-ին:
Արևմուտքի կողմից կիրառված պատժամիջոցների պատճառով ՇՀԿ երկրները նոր առանցքային շուկաներ են ռուսական արտահանման, մասնավորապես՝ նավթի և գազի համար։
Պուտինը նաև ողջունեց հինգշաբթի օրը ՇՀԿ-ի երկրների միջև առևտրում դոլարի փոխարեն ազգային արժույթների աճող օգտագործումը և կոչ արեց ստեղծել նոր վճարային համակարգ խմբի ներսում:
Արևմտյան պատժամիջոցները Մոսկվային կտրել են ավանդական վճարային համակարգերից, ինչպիսին է SWIFT-ը, և հարյուր միլիարդավոր դոլարների ռուսական արժութային պահուստները մնում են սառեցված:
Առանձին-առանձին, Հնդկաստանի արտաքին գործերի նախարար Սուբրահմանյամ Ջայշանկարը հանդիպել է Չինաստանի արտաքին քաղաքականության ղեկավար Վան Յիին ՇՀԿ-ի հանդիպման շրջանակում և պայմանավորվել ակտիվացնել բանակցությունները՝ լուծելու սահմանային խնդիրները, որոնք վատթարացրել են հարաբերությունները 2020 թվականի բախումից հետո:
ԱՄՆ-ը նախազգուշացրել է Չինաստանին, որ իր համագործակցությունը Ռուսաստանի հետ վտանգում է Պեկինի հարաբերությունները ԱՄՆ-ի և Եվրոպայի հետ։
Պեկինում ԱՄՆ դեսպան Նիկոլաս Բերնսը անցյալ ամիս ասաց, որ Չինաստանը «մեծ սխալ» է գործում՝ աջակցելով Ռուսաստանի լայնամասշտաբ ներխուժմանը Ուկրաինա՝ տրամադրելով հրթիռների և այլ զենքերի տեխնոլոգիաներ:
Պետդեպարտամենտի խոսնակ Վեդանտ Պատելը մայիսին ասել էր, որ «եթե Չինաստանը ցանկանում է լավ հարաբերություններ պահպանել Եվրոպայի և այլ երկրների հետ, այն չի կարող շարունակել սնուցել եվրոպական անվտանգության ամենամեծ սպառնալիքը՝ ռուսական ագրեսիան Ուկրաինայում»:
«Եթե Չինաստանը դադարի աջակցել Ռուսաստանին, Ռուսաստանի համար դժվար կլինի ռազմական գործողությունները շարունակել Ուկրաինայի դեմ, և ոչ մի երկիր չպետք է հարթակ տրամադրի Պուտինին Ուկրաինայի դեմ իր ագրեսիվ պատերազմն առաջ մղելու համար», - բացատրել է Պատելը: