Պուտինի հայտարարությունը Ռազմավարական սպառազինությունների կրճատման պայմանագրում (START) Ռուսաստանի մասնակցության սառեցման մասին բացասական արձագանքի արժանացավ ԱՄՆ-ում, ՆԱՏՕ-ում, Եվրամիությունում և մի շարք երկրներում։
Պետքարտուղար Էնթոնի Բլիքկենը որոշումը անվանել է անպատասխանատու և խորը ափսոսանք հայտնել այդ կապակցությամբ։ Նրա խոսքով՝ ԱՄՆ-ն ուշադիր հետեւելու է Ռուսաստանի ձեռնարկած քայլերին։
«Ամեն դեպքում, մենք, իհարկե, համապատասխան միջոցներ կձեռնարկենք՝ ապահովելու մեր երկրի և մեր դաշնակիցների անվտանգությունը», - ասել է Բլինքենը։
Հիշեցնենք, որ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը հայտարարեց START պայմանագրում Ռուսաստանի մասնակցության կասեցման, բայց ոչ պայմանագրից դուրս գալու մասին։ Նա դա արել է Դաշնային ժողովին ուղղված իր ավանդական ուղերձի ընթացքում։ Պուտինը նաև հանձնարարել է ՌԴ պաշտպանության նախարարությանը և «Ռոսատոմին» նախապատրաստվել միջուկային փորձարկմանը։
Քարնեգի հիմնադրամի ավագ գիտաշխատող Անդրեյ Կոլեսնիկովը «Ամերիկայի Ձայն»-ի ռուսական ծառայությանը տված հարցազրույցում Պուտինի ելույթն անվանել է «հանգստացնող ուղերձ»: Նրա խոսքով՝ Պուտինը միտումնավոր կենտրոնացել է ոչ թե հասարակության մեջ անհանգստության ավելացման, այլ այն նվազեցնելու վրա։ «Այստեղից էլ՝ համեմատաբար «խաղաղ» օրակարգը, հաճախակի հիշատակումները սոցիալական օգնության և այլնի մասին»։
«Միջուկային պայմանագրին Ռուսաստանի մասնակցության կասեցումը միակ կարեւոր լուրն է, որ հնչել է ուղեձում, բայց նաեւ միանգամայն սպասելի։ Ստեղծված իրավիճակում Պուտինից այլ բան սպասել չէր կարելի։ Նրան պետք է վախեցնել Արևմուտքին…»,- պնդում է Կոլեսնիկովը:
Պուտինի ելույթում կային նաև բազմաթիվ խեղաթյուրումներ և «բացահայտ ստեր», որը գրեթե ավանդույթ է դարձել, ասում է Անդրեյ Կոլեսնիկովը: «Դա վերաբերում է նաև այն պնդմանը, որ մեզ վրա հարձակվել են, և մենք միայն պաշտպանվում ենք։ Ոչ ոք չի հարձակվել Ռուսաստանի վրա և չէր էլ պատրաստվում. Ընդհանրապես, այն ամենը, ինչի համար նա մեղադրում է Արևմուտքին, կարելի է վերագրել առաջին հերթին իրեն…»:
Հիմնական եզրակացությունը, որին նա հանգում է ՌԴ ղեկավարի ելույթից, այն է, որ Արևմուտքի հետ հարաբերությունների վերականգնման հույսեր չկան։ Նրան թվում է, թե Պուտինը վճռական է ամեն գնով շարունակելու պատերազմը։
«Միևնույն ժամանակ նա ընդլայնել է «հաղթանակ» բառի հասկացությունն ու իմաստը Կրեմլի մեկնաբանությամբ», - ասաց նա։ -ՌԴ իշխանությունները ցանկանում են դրան հասնել ոչ միայն պատերազմում, այլեւ գիտության, տնտեսության եւ այլնի ոլորտներում։ Այս դեմագոգիան ուղղված է ցածր ու միջին խավերին՝ բարեկեցություն ստացողներին և թնդանոթի միս դարձող հնարավոր ռեսուրսին: Այստեղ կարելի է տեսնել նաև անձամբ Պուտինի իրականությունից մեկուսացվածությունը, բայց դժվար է ասել՝ դա շինծու է, թե ոչ։ Նախագահը պետք է լավատեսություն արտահայտի: Եվ ինչ-որ առումով դա դեռ կիսում են Պուտինի «երկաթյա» ընտրազանգվածը»։
Ռուս ժողովրդի զգալի մասը կիսում է «միլիտարիստական էնտուզիազմը», և նոնկոնֆորմիզմը դառնում է նորմ երկրում, ամփոփել է Անդրեյ Կոլեսնիկովը։
START-ի վերաբերյալ Պուտինի հայտարարությունը մի քանի բաղադրիչ ունի՝ Կենտրոնական և Արևելյան Եվրոպայի գծով անձնական, քաղաքական և տեխնիկական, կարծում է քաղաքական մեկնաբան Իվան Պրեոբրաժենսկին։ «Տեխնիկական հարթությունն այն է, որ շատ արևմտյան քաղաքական գործիչներ և նույնիսկ փորձագետներ սկսեցին ասել, որ Մոսկվան ոչ միայն պատրաստ չէ միջուկային զենք կիրառել, այլև կարող է օգտագործելու ոչինչ չունենա։ Իսկապես, ոչ ոք չգիտի ռուսական միջուկային զինանոցի վիճակը։ Հնարավոր է, որ դա ինչ-որ չափով առեղծված է նաև Կրեմլի համար։ Իրավիճակը պարզաբանելու համար անհրաժեշտ է փորձարկում անցկացնել, և ամեն ինչ գնում է դեպի դրան՝ դատելով Պուտինին ուղղված ուղերձից»։
Ռուսաստանը պետք է ցույց տա, որ վառոդը չոր է պահում, և սա արդեն քաղաքական հարթություն է, շարունակեց Իվան Պրեոբրաժենսկին: «Մոսկվայի համար կարևոր է համոզել բոլորին, որ իր շանտաժը դատարկ արտահայտություն չէ, երբ նա խոսում է միջուկային զենքեր կիրառելու իր պատրաստակամության մասին։ Ի թիվս այլ բաների, անձամբ Պուտինի համար START-ի թեման ինքնին մշտական մարտահրավեր է, քանի որ այն բանակցությունների տեղիք է տալիս։ Իսկ ամերիկացիները, սկզբունքորեն, դա լավ օգտագործեցին։ Հնարավոր է, որ Պուտինի շրջապատը նույնպես փորձել է 2021 թվականի վերջին - 2022 թվականի սկզբին օգտագործել ֆիկտիվ բանակցությունները (Արևմուտքի հետ)՝ նախագահին կլոր սեղանի շուրջ նստեցնելու և դրանով իսկ կանխելու պատերազմը (Ուկրաինայի հետ): Այժմ փորձեր են արվում օգտագործել START-ի թեման՝ ամերիկացիների հետ նորից բանակցություններ սկսելու, նրանց հետ մշտական պաշտոնական դիվանագիտական կապեր հաստատելու համար…»:
Ըստ նրա՝ 2021 թվականից ի վեր Պուտինը չի հավատում որևէ բանակցությունների, և բանակցային թեման ինքնին վրդովեցնում է նրան։
«Պուտինի դիրքորոշումն այս հարցում հայտնի է. միակ հնարավոր բանակցությունները հենց նա է նախաձեռնում իր պայմաններով։ Դրա համար նա հայտարարեց START-ի կասեցման մասին»,- ամփոփում է վերլուծաբանը:
Հոդվածը պատրաստվել է Վիկտոր Վլադիմիրովի նյութի հիման վրա