Ուկրաինայի վարչապետ Դենիս Շմիգալը բացառիկ հարցազրույց է տվել «Ամերիկայի ձայնին»
Հինգշաբթի օրը Վարշավայում տեղի է ունեցել միջազգային դոնորների համաժողով՝ Ուկրաինայի համար միջոցներ հանգանակելու նպատակով, որի արդյունքում հավաքվել է մոտ 6,5 միլիարդ դոլար։ Համաժողովը կազմակերպել են Լեհաստանը և Շվեդիան՝ Եվրոպական հանձնաժողովի և Եվրոպական խորհրդի նախագահների հետ համագործակցությամբ։
Արեւելյան Եվրոպայում Ամերիկայի ձայնի բյուրոյի ղեկավար Միրոսլավա Գոնգաձեն Ուկրաինայի վարչապետ Դենիս Շմիգալի հետ բացառիկ հարցազրույցում քննարկել է համաժողովի արդյունքները։
Միրոսլավա Գոնգաձե. Ուկրաինան այսօր ստացել է մոտ 7 միլիարդ դոլարի աջակցություն: Գո՞հ եք համաժողովի արդյունքներից։
Դենիս Շմիգալ. Մենք շատ երախտապարտ ենք մեր լեհ և շվեդ գործընկերներից, Եվրահանձնաժողովից, Եվրոպական խորհրդից, նրանք մեծ ջանքեր են գործադրում Ուկրաինային բոլոր ոլորտներում աջակցելու համար: Այսօր մենք զբաղվում էինք ֆինանսական հատվածով։ Եվ վերջում՝ 6,5 միլիարդ դոլար՝ Ուկրաինային աջակցելու համար որպես դոնորային համաժողովի արդյունք։
Մենք կտեսնենք, թե ով ինչքան միջոց կտրամադրի մեր գործընկերներից, որքան գումար, և միասին կորոշենք, թե ինչպես բաժանենք այդ միջոցները տարբեր ոլորտներում՝ մեր պետության սոցիալական, հումանիտար և այլ պարտավորություններ կատարելու համար։
Մ.Գ.- Սպիտակ տունը ԱՄՆ Կոնգրեսից 33 միլիարդ խնդրեց ԱՄՆ լրացուցիչ աջակցության համար: Ինչպե՞ս են ծախսվելու այդ գումարները, որքա՞ն է հատկացվելու բյուջեին և որքանը՝ այլ կարիքների համար։
Դ.Շ.. Ուկրաինայի պատերազմի ժամանակ բյուջեի դեֆիցիտը կազմում է ամսական 5 միլիարդ դոլար: Մենք դա քննարկել ենք մեր բոլոր գործընկերների հետ։ ԱՄՆ-ը, Համաշխարհային բանկը, ԱՄՀ-ը հաստատել են այս գումարը, և մենք սկսում ենք աշխատել ԱՄՀ-ի հետ. նրանք կստեղծեն հատուկ ադմինիստրատիվ հաշիվ, իսկ Համաշխարհային բանկը կստեղծի հատուկ թրաստային հաշիվ։ Եվ մենք խնդրում ենք բոլոր գործընկերներին այս հաշիվների միջոցով կիսել Ուկրաինայի հետ իրենց Փոխառության հատուկ իրավունքների 10 տոկոսը, որը պետք է բաշխվի ԱՄՀ-ի բոլոր անդամների միջև: Մենք նաև հուսով ենք, որ մեր գործընկերներն ուղղակիորեն սեփական բյուջեից միջոցներ կհատկացնեն Ուկրաինային։
Նախագահ Բայդենը հայտարարել է 33 միլիարդ դոլարի աջակցություն Ուկրաինային։ Այս գումարի մի մասը՝ մոտ 8 միլիարդ դոլար, իրականում նախատեսված է առաջիկա չորս ամիսների ընթացքում Ուկրաինայի բյուջեին անհապաղ օգնություն տրամադրելու համար։ Մենք պայմանավորվեցինք, որ գումարի մնացած մասը կֆինանսավորենք մեր բոլորի կամ մեր գործընկերների հաշվին՝ ԱՄՀ-ի, Համաշխարհային բանկի, Եվրամիության։ Եվ մեզ պետք է այս աջակցությունը, այս ֆինանսական աջակցությունը, որպեսզի չավելացնենք փողի զանգվածը և չստեղծենք հիպերինֆլյացիա Ուկրաինայում։ Ուկրաինայի մակրոտնտեսական կայունությունը շատ կարևոր է մեր բոլոր գործընկերների համար, հակառակ դեպքում պատերազմը կարող է վերջ տալ Ուկրաինային։
Բայց Ուկրաինան կհաղթի այս պատերազմում, և հաղթանակից հետո մեզ անհրաժեշտ կլինեն ամուր տնտեսական պայմաններ, որպեսզի շատ արագ սկսենք վերակառուցել մեր տարածքները, մեր քաղաքներն ու շրջանները։ Եվ մեր գործընկերները միանգամայն հստակ հասկանում են դա, և մենք սերտորեն աշխատում ենք նրանց հետ՝ ապահովելու, որ դա տեղի ունենա:
Մ.Գ.- Այս պատերազմը ազդեց Ուկրաինայի գյուղատնտեսական արդյունաբերության վրա, և, մասնավորապես, այս պատերազմի պատճառով աշխարհն իրականում բախվեց սովի լուրջ սպառնալիքի հետ։ Որքա՞ն բերք կարող է իրատեսորեն հավաքել Ուկրաինան այս տարի, և ինչպե՞ս եք աշխատում միջազգային գործընկերների հետ՝ այն հավաքելու և մատակարարելու համար:
Դ.Շ.- Եվրոպայի, Աֆրիկայի և Ասիայի երկրները սպասում են ավելի քան 90 միլիոն տոննա մեր հացահատիկի, եգիպտացորենի, ցորենի, արևածաղկի ձեթի: Հակառակ դեպքում, դա իսկապես կհանգեցնի համաշխարհային պարենային ճգնաժամի։ Բոլոր երկրները շատ մտահոգված են այս հարցով։ Մենք բանակցում ենք մեր բոլոր գործընկերների և ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղար Անտոնիո Գուտերեշի հետ։ ԱՄՆ կատարած մեր այցի և նախագահ Բայդենի հետ հանդիպման ժամանակ մենք քննարկել ենք նաև այս հարցը։ Մենք հասկանում ենք, որ եթե չարգելափակենք մեր ծովային նավահանգիստները, դա կհանգեցնի ոչ միայն պարենային ճգնաժամի այս տարվա ընթացքում, այլև Աֆրիկայի կամ Ասիայի շատ երկրներում հնարավոր սովի առաջացմանը, ինչպես նաև հաջորդ տարի պարենային ճգնաժամին, քանի որ մեր պահեստները լեփ-լեցուն են այս տարվա բերքի համար։ Եվ եթե նույնիսկ այս տարի ունենանք բերքի գոնե 90 տոկոսը, մենք պայմաններ չենք ունենա, թե որտեղ պահենք այս նոր բերքը։
Մեզ անհրաժեշտ է հրատապ աջակցություն մեր գործընկերներից։ Նրանք արդեն քննարկել են այս իրավիճակը, և գուցե ինչ-որ մարդասիրական առաքելություն լինի, միգուցե ՄԱԿ-ի պաշտպանության ներքո։ Միգուցե ինչ-որ դաշինք հայտնվի, որը կկազմակերպի այս կապույտ կամ կանաչ միջանցքները՝ Ուկրաինայից բերքի ու հացահատիկի արտահանման համար դրան սպասող երկրներ։
Մ.Գ.- Իսկ դուք ակնկալո՞ւմ եք, որ Ռուսաստանը կհամաձայնվի դրա հետ:
Դ.Ս.- Հույս ունենք, որովհետև աշխարհը, քաղաքակիրթ աշխարհը, ժողովրդավարական աշխարհը պետք է ճնշում գործադրի [Ռուսաստանի վրա], հակառակ դեպքում, շատ երկրներում մեծ խնդիրներ կլինեն, և դա կլինի իսկական պարենային ճգնաժամ։ Այս ձմռանը Ռուսաստանը ստեղծեց էներգետիկ ճգնաժամ. Ռուսաստանը նույնպես կցանկանար միգրացիոն ճգնաժամ ստեղծել քաղաքացիական ենթակառուցվածքների ոչնչացման, Ուկրաինայում վայրագությունների և ռազմական հանցագործությունների պատճառով։ Մենք գիտենք, որ սպանված խաղաղ բնակիչների թիվը 10 անգամ գերազանցում է սպանված զինվորականներինը, ուստի միանգամայն պարզ է, որ սա ուկրաինացի ժողովրդի ցեղասպանություն է։ Բայց նրանց մյուս նպատակը ուկրաինացիների մեջ վախ սերմանելն ու միգրացիոն ցունամի ստեղծելն է։ Եվրամիությունը կարողացավ հաղթահարել այս ալիքը, մեր կանանց ու երեխաներին տեղավորեցին ԵՄ երկրներում, նրանց շատ լավ ընդունեցին։ Դրա համար մենք շատ շնորհակալ ենք, և միգրացիոն ճգնաժամը ձախողվեց։ Սակայն պարենային և էներգետիկ ճգնաժամերը դեռևս շատ արդիական են։ Եվ մենք պետք է լուծում գտնենք միասին, ամբողջ աշխարհի հետ՝ որոշելու համար, թե ինչպես վարվել։
Մ.Գ.- Եվս մեկ հարց՝ ռազմական աջակցության մասին։ Դուք մեծ ռազմական օգնություն եք ստանում ԱՄՆ-ից, ՆԱՏՕ-ի և այլ երկրներից։ Այսօր դուք պայմանագիր եք կնքել Լեհաստանի կառավարության հետ։ Կարո՞ղ եք ասել, թե ինչի մասին է խոսքը։ Իսկ ինչպե՞ս եք գնահատում Ուկրաինայի ռազմական աջակցությունը տարբեր երկրների կողմից։
Դ.Շ.- Պատերազմի 71 օրերի ընթացքում Ուկրաինան տարբեր ոլորտներում մեր գործընկերներից ստացավ ավելի քան 12 միլիարդ դոլար՝ ռազմական, հումանիտար, բայց ամեն դեպքում ամենամեծ աջակցությունը գալիս է ԱՄՆ-ից։ Մենք շատ երախտապարտ ենք նրանց դրա համար, և մենք իսկապես գնահատում ենք այս օգնությունը: Հաջորդ երկիրը Լեհաստանն է, ինչպես նաև Եվրամիությունը և տարբեր ֆինանսական հաստատություններ՝ ԱՄՀ, Համաշխարհային բանկ, Վերակառուցման և զարգացման եվրոպական բանկ (EBRD), ինչպես նաև այլ երկրներ, օրինակ՝ Կանադան։ Այս երկրների արձագանքը անմիջական էր և շատ արագ պատերազմի առաջին շաբաթվա ընթացքում։ Նրանք մեզ ֆինանսապես աջակցել են։ Շատերը սկսեցին օգնել պաշտպանության ոլորտում, այն էլ՝ շատ արագ։ Ռազմական ոլորտում մեր հիմնական աջակցությունը ԱՄՆ-ն է և ՆԱՏՕ-ի ողջ դաշինքը։
Մ.Գ.- Իսկ Լեհաստանի հետ համաձայնագիրը:
Դ.Շ.- Լեհաստանի հետ համաձայնագիրը հրապարակային չէ: Սա պայմանավորվածություն է պաշտպանության, ռազմական ոլորտում։ Սակայն մենք չենք կարող մանրամասներ հայտնել, թե ինչի մասին է այս համաձայնագիրը։ Գլխավորն այն է, որ սա շատ կարևոր և շատ օգտակար համաձայնագիր է Ուկրաինայի համար։