Հունիսի 6-ից Եվրամիությունում մեկնարկեցին 10-րդ գումարման Եվրախորհրդարանի ընտրությունները, որոնք կտևեն մինչև հունիսի 9։ Սա կլինի առաջին համաեվրոպական ընտրությունները Մեծ Բրիտանիայի՝ ԵՄ-ից դուրս գալուց եւ Ուկրաինայում ռուսական բանակի լայնածավալ ագրեսիայից հետո։
Այս ընտրություններում հատկապես կարևրո է երկրորդ գործոնը, թե որքան ուժեղ են այսպես կոչված «պուտինամետները» Եվրոպայի քաղաքական շրջանակներում, ովքեր կարծում են, որ «Ռուսաստանի հետ հարաբերությունները չի կարելի բարդացնել»։
Արդյո՞ք տագնապալի ձայներ կհնչեն Բալթյան երկրներից, Սկանդինավիայից և Կենտրոնական Եվրոպայի մի շարք երկրներից, որոնք զգուշացնում են, որ եթե Ուկրաինայում պատերազմը հաջող չընթանա, ապա Կրեմլը կանգ չի առնի դրանով և կշարունակի իր երթը դեպի այն երկրներ, որոնք Մոսկվան համարում է «պատմական ազդեցության գոտի»:
Վերջապես, ի՞նչ են անելու Եվրախորհրդարանի պատգամավորները՝ օգնելու հարյուր հազարավոր ռուս և բելառուս քաղաքական փախստականներին, ովքեր ապաստան են գտել ԵՄ երկրներում՝ իրենց հայրենիքում հետապնդումներից փրկվելու համար:
Այս մասին «Ամերիկայի ձայնի» ռուսական ծառայության թղթակիցը զրուցել է Եվրամիության մի շարք երկրների փորձագետների հետ։
Եվրախորհրդարանի բուլղարական պատվիրակության անկախ խորհրդական, «Ազատ Ռուսաստան» հիմնադրամի ԵՄ հարցերով փորձագետ Պետար Տանևը կարծում է, որ դեռևս լիովին պարզ չէ, թե արդյոք ապագա կազմում կավելանա ռուսական ընդդիմությանը աջակցող Եվրախորհրդարանի պատգամավորների թիվը, թե այս հարցը կարող է. ընդհանրապես դուրս գալ օրակարգից:
«Այստեղ, առաջին հերթին, մեզ հետաքրքրում է արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովը և նրա մարդու իրավունքների ենթահանձնաժողովը, ինչպես նաև այն հանձնաժողովները, որոնք կձևավորվեն ապագայում՝ արտաքին միջամտության և ապատեղեկատվության դեմ պայքարի, Եվրոպական միության պաշտպանություն և անվտանգության հարցերի հանձնաժողովը:
Պետք է սպասել նաև այս պահին՝ հասկանալու համար, թե ովքեր են լինելու Ռուսաստանի հարցով հիմնական և ստվերային զեկուցողները։ Միայն սրանից հետո մենք կհասկանանք, թե ինչ հնարավորություններ կան, որպեսզի կարողանանք բարձրացնել ռուսական դեմոկրատական ուժերի, Եվրախորհրդարանի պատգամավորների և ընդհանրապես եվրոպացի պաշտոնյաների փոխգործակցության մակարդակը»,- իր մտքերով կիսվել է պարոն Տանևը Ամերիկայի ձայնի թղթակցի հետ զրույցում։
Նա նաև հիշեցնում է, որ Եվրահանձնաժողովի նախագահի նշանակումը և նրա կազմի քվեարկությունը կախված կլինի Եվրախորհրդարանի նոր կազմում ուժերի հավասարակշռությունից։ Սա կարևոր է այն առումով, որ նախկինում եղել են դեպքեր, երբ Եվրախորհրդարանը արգելափակել է կոնկրետ հարցով եվրահանձնակատարի պաշտոնում թեկնածուի ընդունումը։
«Այդ իսկ պատճառով Եվրաընտրություններից հետո բոլորը կհասկանան, թե ինչ է մեզ սպասում և ինչին պետք է պատրաստվել։ Հետևաբար, եթե մարդկանց հետաքրքրում է քաղաքական գործիչների անցումը, ովքեր կպաշտպանեն և կխթանեն հակապուտինյան օրակարգը, պաշտպանելով ռուսների դեմոկրատական համոզմունքները, ապա կարող եմ նրանց խորհուրդ տալ՝ մասնակցել այս թեկնածուների քարոզարշավին։ Հիմա, մինչև հունիսի 9-ը, հենց այն պահն է, երբ մենք պետք է շատ ակտիվ լինենք այս հարցում»,- հիշում է Եվրախորհրդարանի բուլղարական պատվիրակության ազատ խորհրդականը:
Միջազգային հարաբերությունների ֆիննական ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող Մարգարիտա Զավադսկայան «Ամերիկայի Ձայն»-ի ռուսական ծառայության թղթակցին ասել է, թե Ֆինլանդիայի որ կուսակցությունները, որոնք վերջերս են դարձել Հյուսիսատլանտյան դաշինքի անդամ, կարող են առավել հաջողակ լինել՝ ներկայացվածություն ապահովելով Եվրախորհրդարանի նոր կազմում։
Անդրադառնալով հասարակական կարծիքի հարցումներին՝ նա նշում է աջ կենտրոնամետ դաշինքի ուժեղացումը։ Այսպիսով, Կոալիցիոն կուսակցությունը (Kansallinen Kokoomus) պահպանում է իր դիրքը և կարող է 2-3 տոկոսային կետ հավաքել Եվրախորհրդարանի առաջիկա ընտրություններում։ «Իսկական ֆինները» նույնպես ամուր են պահում իրենց դիրքերը. նրանք ունեն բավականին կայուն ընտրազանգված և նվազագույնը չեն կորցնում այն, իսկ առավելագույնը՝ ավելի շատ ձայներ կարող են հավաքել։
Մարգարիտա Զավադսկայան նշում է, որ Ֆինլանդիան, ի տարբերություն շատ ավելի մեծ եվրոպական երկրների, հետևողականորեն հավատարիմ է ուկրաինամետ դիրքորոշմանը: «Եթե ասեմ, որ երկրում կոնսենսուս կա, ապա դա չափազանցություն չի լինի, և ես դժվար թե կարողանամ նշել քաղաքական գործիչների, ովքեր դիրքորոշում կհայտնեն Ուկրաինային օգնության նվազեցման և Ռուսաստանի հետ բանակցելու փորձերի վերաբերյալ, հասկանալու համար ռուսական քաղաքական կուրսը։ Այստեղ նման խոսակցությունները խիստ քննադատության են ենթարկվում»,- ընդգծում է նա։ Նա ավելացնում է, որ, իր կարծիքով, Ֆինլանդիայում այս քաղաքական դիսկուրսը շատ առումներով նման է Բալթյան երկրներին, թեև ինտոնացիոն առումով այն որոշ չափով ավելի հանգիստ է թվում։
Ինչ վերաբերում է Եվրախորհրդարանի նոր կազմից ընդհանուր ակնկալիքներին, ապա «Ամերիկայի Ձայն»-ի զրուցակիցն անդրադառնում է Եվրամիության մակարդակով քաղաքական խնդիրներով զբաղվող իր գործընկերների վերլուծությանը: Այս ուսումնասիրությունների տվյալները ընդհանուր առմամբ կանխատեսում են եվրոպական քաղաքականության շրջադարձը դեպի աջ: «Սակայն պետք է հաշվի առնել, որ իրավունքը ԵՄ մակարդակով շատ բաժանված է։ Իսկ այն կուսակցությունները, որոնք իրավունք են հավաքում, բայց դժվարանում են իրար մեջ պայմանավորվել, կարող են մտնել Եվրախորհրդարան։ Եվ եթե այս պառակտումը շարունակվի, և մենք հիմք չունենք մտածելու, որ այս պառակտումը կհաղթահարվի, ապա ես չէի սպասի նման ամբողջական շրջադարձ դեպի աջ։ Ավելին, առաջիկա ընտրությունների շահառուն կլինի եվրոպական ամենամեծ «Ժողովրդական կուսակցությունը», և աջ կենտրոնամետ դաշինքը, ամենայն հավանականությամբ, կամրապնդի իր դիրքերը»,- եզրափակում է իր մեկնաբանությունը Մարգարիտա Զավադսկայան։
Օպոլի համալսարանի և Վարշավայի Սոբյեսկի ինստիտուտի գիտաշխատող Տոմաշ Պավլուշկոն կարծում է, որ Լեհաստանում Եվրախորհրդարանի ընտրություններում հաջողության հասնելու ամենամեծ հնարավորություններն ունեն երկու խոշորագույն կուսակցությունները՝ «Օրենքն ու արդարությունը» և «Քաղաքացիական պլատֆորմը»։ Դաշնակիցների հետ միասին ընտրությունները կարող են բերել ձայների ավելի քան երկու երրորդը և տեղերը Եվրախորհրդարանում։ «Քաղաքացիական պլատֆորմի արդյունքը վճռորոշ է, քանի որ այն կազդի Եվրախորհրդարանի առաջատար քաղաքական խմբի՝ Ժողովրդական կուսակցության քաղաքականության վրա»,- նշել է լեհ փորձագետը։
Տոմաշ Պավլուշկոն նաև ընդգծում է, որ Լեհաստանի բոլոր կուսակցությունները ուկրաինամետ են և աջակցում են Լեհաստանի զինված ուժերի ընդլայնմանը, քանի որ Ռուսաստանի քաղաքականությունը ագրեսիվ են համարում։ «Բացառություն է կազմում պահպանողական Համադաշնությունը, որը կարող է հույս դնել միայն 2-3 մանդատի վրա»,- ասում է «Ամերիկայի Ձայն»-ի զրուցակիցը։
Խոսելով Եվրախորհրդարանի նոր կազմի հնարավոր ուրվագծերի և Ռուսաստանի և Ուկրաինայի հետ հարաբերություններում որևէ փոփոխություն սպասելու մասին՝ Տոմաշ Պավլուշկոն գտնում է, որ լիբերալներն ու քրիստոնյա-դեմոկրատները կպահպանեն մեծամասնությունը Եվրախորհրդարանում, իսկ սոցիալ-դեմոկրատները՝ ավելի թույլ դիրքեր կունենան: «Պահպանողական պոպուլիստները ուժեղանում են, բայց նրանք այս տասնամյակում Եվրոպայում գերիշխելու հնարավորություն չունեն: Առաջիկա տարիներին Եվրոպան կմշակի պաշտպանական միության նախագիծ, սակայն այն կունենա ոչ թե ռազմական, այլ արդյունաբերական հարթություն: Բարձր ներկայացուցիչը, ամենայն հավանականությամբ, կստանա պաշտպանության հանձնակատարի աջակցությունը, որը պատասխանատու կլինի Եվրոպական պաշտպանության գործակալության և EDIS (Եվրոպական պաշտպանական արդյունաբերական ռազմավարություն) ռազմավարության իրականացման համար, որը մշակվում է Ֆրանսիայի հովանու ներքո: Վերջինս դարձավ աշխարհում զենքի երկրորդ արտահանողը՝ առաջ անցնելով Ռուսաստանից։ Եվրոպան կաջակցի Ուկրաինայի ռազմական ջանքերին՝ զինամթերք արտադրելով և զինվորներ պատրաստելով», - կասկած չունի Օպոլի համալսարանի և Վարշավայի Սոբյեսկի ինստիտուտի գիտաշխատող Տոմաշ Պավլուշկոն: