Գազայի հատվածում մարտերի վերսկսմանը զուգահեռ՝ ամերիկյան հասարակությունում տարակարծությունը մերձավորարևելյան հակամարտության վերաբերյալ խորանում է, թե ով է մեղավոր և որն է Միացյալ Նահանգների դերը ընթացող պատերազմում, ինչի հետևանքով զոհվել են ավելի քան 1400 իսրայելցիներ ու 16 հազար պաղեստինցիներ:
«Հարցումները ցույց են տալիս, որ ամերիկացիները փոքր-ինչ ավելի են համակրում Իսրայելին, քան Պաղեստինին։ Սակայն տարբերությունը էական չէ: Նաև՝ շատ մարդիկ չեն կողմնորոշվում»,- նշում է Նյու Օռլեանի Դիլարդ համալսարանի քաղաքային ուսումնասիրությունների և հանրային քաղաքականության պրոֆեսոր Ռոբերտ Քոլինզը:
Այս նոյեմբերի 25-27-ին «The Economist»-ի և «YouGov»-ի կողմից անցկացված համատեղ հարցումը ցույց է տվել, որ ամերիկացիների 38%-ը համակրում է իսրայելցիներին, իսկ 11%-ը՝ պաղեստինցիներին։ Հարցվածների 28%-ը հավասարապես համակրում է երկու կողմերին էլ, իսկ 23%-ը չի կողմնորոշվում։
Քոլինզի խոսքով, նման թվերը խոսում են հակամարտության բարդության մասին։
«Տեղեկատվությունը, որ ստանում ենք սահմանափակ է: Նույնիսկ դրա մի զգալի մասը մեկ-երկու օր հետո պարզվում է, որ կեղծ է»,- «Ամերիկայի ձայնի» հետ զրույցում ասում է նա։
Թեև հարցման մասնակիցների կեսից ավելին չի աջակցում հակամարտության կողմերից ոչ մեկին, շատերը խորապես ազդվել են իրավիճակից:
«Իհարկե, Իսրայելի կողմից եմ։ Նրանք թույլ տվեցին պաղեստինցիներին և «Համասին» հանգիստ ապրել իրենց հարևանությամբ, բայց վերջիններս հարձակվեցին, ինչի հետևանքով բռնաբարվեցին և սպանվեցին իսրայելցիներ: Նրանք հակահարված տալու իրավունք ունեն»,- ասում է փաստաբան Ջեֆ Ուիլյամսը։
Անօթևան մարդիկ իրենց տանը
Իրենց ճշմարտացիության մեջ նույնքան վստահ են նաև այն մարդիկ, ովքեր համակրում են պաղեստինցիներին:
«Որպես մասամբ պաղեստինցի որդու մայր՝ բարոյական պարտավորություն եմ զգում խոսել նրանց անունից, որոնց Գազայում Իսրայելն անարդարացիորեն սպանում, ծեծում, առևանգում և ձերբակալում միայն այն բանի համար, որ այդ մարդիկ գոյություն ունեն: Ինչպե՞ս կարող են այդքան շատ ամերիկացիներ աջակցել նրանց, ովքեր այդպիսի սարսափելի գործողություններ են
իրականացնում: Ինձ անհասկանալի է»,- նշում է Լուիզիանայում՝ ասպիրանտուրայում սովորող Բրուքլին Բերդին:
Ռեյչել Լակոմբը հասարակական կազմակերպության ղեկավար է, որը մատչելի բնակարաններ է տրամադրում: Ասում է՝ ցավ է ապրում հոկտեմբերի 7-ին «Համասի» հարձակման ժամանակ զոհված իսրայելցի խաղաղ բնակիչների համար:
«Բայց հոգուս խորքում կարեկցում եմ պաղեստինցի ժողովրդին, որը 1948 թվականին Իսրայելի հիմնադրումից հետո՝ ավելի քան յոթ տասնամյակ զրկված է սեփական տնից, տեղահանվել է և իր սեփական հողում հարկադրված է եղել ապրել փախստականների ճամբարներում»,- շարունակում է Լակոմբը՝ նշելով, թե այսօր Ամերիկայում նման տեսակետ դժվար է արտահայտել։
«Սարսափելի է տեսնել հարյուրավոր մարդկանց, ովքեր մեղադրվում են հակասեմականության մեջ և կորցնում իրենց աշխատանքը՝ միայն այն պատճառով, որ քննադատում են Իսրայելի քաղաքականությունը: Պետք է զգույշ լինեմ, թե ինչ եմ ասում»:
Պայքար հանուն Իսրայելի գոյության
«Կարծում եմ, օբյեկտիվ չէ ասել, որ այս հակամարտությունը սկսվել է 1948 թվականին, քանի որ հրեաները հազարավոր տարիներ առաջ ապրել են այս հողում, որը մեր օրերի Իսրայելն է»,- ասում է Ռեբեկա Ուրուտիան՝ Կոնեկտիկուտից:
«Աղոթում եմ նաև անմեղ պաղեստինցիների համար, սակայն առաջին հերթին կարեկցում եմ Իսրայելին։ Նրանք պաշտպանում են իրենց հողն ու ժողովրդին, և նախկինում բազմիցս ենթարկվել են հարձակումների»,- հավելում է մեր զրուցակիցը:
Պատճառներից մեկը, թե ինչու է ամերիկացիների մեծամասնությունը, այնուամենայնիվ, ավելի շատ համակրում Իսրայելին, թերևս այն է, որ տասնամյակներ շարունակ երկու երկրները կապված են աշխարհաքաղաքական դաշինքով: Պակաս կարևոր պատճառ չէ այն, որ Ամերիկայում բնակվող հրեաներն ավելի շատ են, քան մահմեդականները:
Ըստ Բրանդեյսի համալսարանի Սթայնհարդտի սոցիալական հետազոտությունների ինստիտուտի, հրեաները կազմում են ԱՄՆ բնակչության մոտ 2,4%-ը: «Pew Research Center»-ը գնահատմամբ, մահմեդականները երկրի բնակչության 1%-ից մի փոքր ավելին են:
Չնայած թվերը վկայում են, որ ամերիկացիներն ավելի շատ համակրում են Իսրայելին, «NPR»-ի, «PBS»-ի, «NewsHour»-ի և «Marist»-ի համատեղ հարցումների մասնակիցներն ավելի շատ են հակվում այն կարծիքին, որ Իսրայելի պատասխանը «չափից դուրս էր»: Եթե հոկտեմբերի 11-ին այդպես էր մտածում հարցվածների 26%-ը, ապա չորս շաբաթ անց՝ արդեն 38%-ը։
Մեթթ Հեյնս