Ուկրաինայի դեմ Ռուսաստանի պատերազմը, որը շարունակվում է արդեն մեկ տարի, հսկայական վնաս է հասցնում Ուկրաինայի էկոլոգիային, և դա հետագա հետևանքներ կունենա ողջ տարածաշրջանի համար։ Նման եզրակացություն են արել ՄԱԿ-ի շրջակա միջավայրի ծրագրի (UNEP) մասնագետները՝ հիմնվելով իրենց իսկ տվյալների և Ուկրաինայի, Բուլղարիայի և Թուրքիայի գիտնականների տրամադրած տվյալների վրա։
Ռուսաստանը միտումնավոր կերպով հարվածում է Ուկրաինայի կարևոր ենթակառուցվածքներին, և դա հանգեցնում է էկոլոգիայի ոչնչացման։ «Հակամարտության հետևանքով վնասներ են հասցվել ատոմակայաններին, էներգետիկ ենթակառուցվածքին, նավթի պահեստավորման լցանավերին, նավթավերամշակման գործարաններին, հորատման հարթակներին, գազի օբյեկտներին և բաշխիչ խողովակաշարերին, հանքերին ու արդյունաբերական ձեռնարկություններին, ինչպես նաև ագրոարդյունաբերական օբյեկտներին»,- ասել է ՄԱԿ-ի լրատվական ծառայության UNEP Անդրեա Հինվուդը:
Վնասվել են բազմաթիվ արդյունաբերական օբյեկտներ, պահեստներ և գործարաններ, որտեղ պահվում էին վտանգավոր նյութեր՝ լուծիչներ, ամոնիակ և պլաստմասսա։ Ռուսական հրետանու նպատակաուղղված հարվածները վառելիքի պահեստներին հանգեցրել են վնասակար նյութերի արտանետումների մթնոլորտ: Վտանգավոր նյութերի արտանետումներ են տեղի ունեցել նաև ագրոարդյունաբերական համալիրի պահեստներում, այդ թվում՝ պարարտանյութերի և ազոտական թթվի արտադրության գործարաններում տեղի ունեցած պայթյունների հետևանքով։
«Ընդհանուր առմամբ, 2022 թվականի դեկտեմբերի դրությամբ վնասվել է 582 օբյեկտ, ներառյալ կարևորագույն արդյունաբերական ենթակառուցվածքի ձեռնարկությունները, գրանցվել է 1121 միջադեպ», - ասել է Հինվուդը:
Հինվուդը հավելել է, որ ամբողջ երկրի բնակելի թաղամասերում ռուսական գնդակոծության արդյունքում շենքերը վնասվել են և օդ են արտանետում ասբեստի փոշի։ Ուկրաինայում շատ շենքեր կառուցվել են մինչ ասբեստի պաշտոնապես վտանգավոր քաղցկեղածին ճանաչվելը։ Ուկրաինական բնակավայրերի օդում մեծ քանակությամբ ասբեստի փոշին լուրջ վտանգ է ներկայացնում մարդու առողջության համար։
ՄԱԿ-ի տվյալներով՝ պատերազմի սկզբից տուժել է Ուկրաինայի բոլոր բնական պաշարների տարածքի առնվազն 20%-ը, վտանգի տակ է 812 բնական օբյեկտ։ Սև ծովում ռազմական գործողությունների արդյունքում մոտ երեք հազար դելֆին է սատկել։
Պատերազմը էկոլոգիական վտանգ է ներկայացնում ողջ տարածաշրջանի համար։ «Եթե սահմանի մոտ գտնվող կոնկրետ օբյեկտը վնասվի, ապա թունավոր նյութերը, որոնք մտել են օդ, ջուր կամ հող, իհարկե, չեն կանգնի սահմանին, դրանք կաղտոտեն հարևան պետության ռեսուրսները», - ասել է Հինվուդը:
ՄԱԿ-ի ներկայացուցիչը կարծում է, որ ակտիվ ռազմական գործողությունների պայմաններում շատ դժվար է ակտիվորեն զբաղվել շրջակա միջավայրի պահպանությամբ, քանի որ առաջնայինը կյանքի և գույքի պաշտպանությունն է։ Ուստի UNEP-ի առաջատար գիտնականը համոզված է, որ այս պահին ամենակարեւորը պատերազմի ավարտն է։ Նրա խոսքով՝ երկրի ապագա վերակառուցման գործընթացում UNEP-ը կօգնի Ուկրաինային ստեղծել կայուն, էկոլոգիապես մաքուր տնտեսություն։
