Մատչելի հղումներ

Քիչ հավանական է, որ Մոսկվան այսօր փորձի սրել հարաբերություններն Անկարայի հետ. տեսակետ


Քարնեգի հիմնարդամը կազմակերպել էր վերլուծաբանների հեռավար քննարկում Մերձավոր Արևելքի վրա Ուկրաինայում պատերազմի ազդեցության ու դրա հետևանքների մասին: Թուրքիայի ու ՌԴ-ի միջև հարաբերությունները քննարկման կարևոր մասերից էր

Քարնեգի Եվրոպա հիմնադրամի վերլուծաբան Սինան Ուլգընը Թուրքիայի ու Ռուսաստանի միջև ներկայիս հարաբերությունները որակում է որպես համագործակցային մրցակցություն՝ մեծ տեղ տալով հատկապես Էրդողան-Պուտին քաղաքական հարաբերություններին:

«Դրանք բարդ հարաբերություններ են, որտեղ կան համագործակցության ոլորտներ, ինչպես նաև շատ հստակ ռազմավարական ընդհարումներ»,- ասում է Ուլգընը:

Խոսելով Քարնեգի հիմնարդամի կազմակերպած քննարկմանը՝ Մերձավոր Արևելքի վրա Ուկրաինայի պատերազմի ազդեցության մասին՝ նա ընդգծում է, որ Անկարան, համեմատած այլ ՆԱՏՕ անդամ երկրների հետ, ավելի խոցելի է ուկրաինական ճգնաժամի պայմաններում՝ հաշվի առնելով Թուրքիայի ու Ռուսաստանի փոխգործակցությունը Սիրիայում և Իդլիբի շուրջ ստեղծված իրավիճակը. այստեղ Անկարան որաշակիորեն կախման մեջ է, ըստ վերլուծաբանի, Մոսկվայի գործողություններից՝ ձգտելով խուսափել մարդասիրական ճգնաժամից և զանգվածային ներգաղթից Իդլիբի շրջանից: Պատերազմը Ուկրաինայում և այստեղ ՌԴ-ի կողմից միջազգային նորմերի ու իրավունքի խախտումները ստիպում են Անկարային որոշակիորեն փոփոխել Մոսկվայի նկատմամբ իր քաղաքականությունը:

«Այժմ Թուրքիան փորձում է վերանայել իր հավասարակշռված քաղաքականությունը, որը գործնականում նշանակում է Ռուսաստանի նկատմամբ ակտիվ քաղաքական քննադատություն։ Էրդողանն այդ հարցում բավականին հստակ է արտահայտվել: Բացի այդ, նեղուցները փակելու որոշումը, որը զգալի չափով ազդում է ռուսական ռազմանավերի վրա, ևս դրա վկայությունն է: Միևնույն ժամանակ, Թուրքիան Ռուսաստանի դեմ չի ընդունել սեփական պատժամիջոցների փաթեթ»,- ասում է նա:

Սինան Ուլգընը, սակայն, չի բացառում, որ Մոսկվան փորձի ուժեղացնել ճնշումը Անկարայի նկատմամբ նեղուցների վերաբացման և նախկին ստատուս քվոյի վերականգման համար: Այս մոտեցումը, սակայն, չի կիսում քննարկման մեկ այլ բանախոս, սիրիացի լրագրող և վերլուծաբան Ջիհադ Յազիգին: Նա շեշտում է՝ Թուրքիան այսօր ՆԱՏՕ-ի միակ անդամ երկիրն է, որը ստիպված չեղավ խզել իր կապերը Ռուսաստանի հետ:

«Թուրքիան կա և կմնա ռուսական գազի ներմուծողը: Կարծում եմ՝ ռուսները ցանկանում են պահպանել իրենց կապը թուրքերի հետ՝ գիտակցելով, որ թուրքական կողմը ևս ճնշման տակ է: Քիչ հավանական է, որ Մոսկվան այսօր փորձի սրել հարաբերություններն Անկարայի հետ։ Ռուսներին թուրքերը պետք են նույնքան, որքան թուրքական կողմին՝ Ռուսաստանը»,- պնդում է Յազիգին:

Իր հերթին Վաշինգտոնում Քարնեգի հիմնադրամի վերլուծաբան Փոլ Սթրոնսկին կարևորում է Թուրքիայի, Իսրայելի, Պարսից ծոցի երկրների հետ Մոսկվայի կապերի պահպանումը՝ հաշվի առնելով այս երկրների ու ՌԴ-ի ներգրավվածությունը Սիրիայի, Լիբիայի հարցերում, սևծովյան ավազանի հիմնախնդիրներում:

«Ես գտնում եմ, որ դրանք կարևոր ուրվագծեր են եթե ոչ լարվածության նվազեցման, ապա առնվազն համոզվելու համար, որ իրավիճակը տարբեր տարածաշրջաններում չի վատթարանում»,- պնդում է Սթրոնսկին

Անդրադառնալով Իրանի միջուկային համաձայնագրի շուրջ զարգացումներին և Ռուսաստանի դերակատարությանն այս հարցում՝ Սթրոնսկին նկատում է, որ Մոսկվան ջանքեր է գործադրում՝ մեղմացնելու պատժամիջոցներն այս համաձայնագրի շուրջ բանակցությունների միջոցով: Ռուսաստանը նաև փորձում է վերականգնել իր գլոբալ դերակատարությունը՝ բանակցությունների ընթացքը խոչընդոտելու ճանապարհով: Ըստ Սթրոնսկու, սակայն, այսօր դժվար է պատկերացնել որևէ այլ երկխոսություն Վաշինգտոնի և Մոսկվայի միջև, բացի Ուկրաինաից և դրա շուրջ եղած զարգացումներից, ուստի Մոսկվան ամեն կերպ կշարունակի ջանքեր գործադրել՝ համաձայնագրի կնքումը խափանելու համար:

XS
SM
MD
LG