Ֆրանսիայի նախագահ Էմանյուել Մակրոնը երկուշաբթի Փարիզում հյուրընկալել էր եվրոպացի առաջնորդներին՝ մայրցամաքի անվտանգության վերաբերյալ քննարկումների շուրջ։
Մեծ Բրիտանիայի վարչապետ Քիր Սթարմերին ասել է. «Մենք՝ եվրոպացիներս, ստիպված կլինենք ավելին անել։ [Անվտանգության ապահովման] բեռի բաշխման հարցը նոր չէ, բայց այժմ արդիական է»:
Սթարմերը նշել է, որ պատրաստ է բրիտանական ուժեր տեղակայել Ուկրաինայում, եթե լինի կայուն խաղաղության համաձայնագիր. «Սակայն [մեր] թիկունքում պետք է լինի ԱՄՆ-ն, քանի որ Միացյալ Նահանգների անվտանգության երաշխիքը միակ միջոցն է՝ արդյունավետ կերպով հետ պահելու Ռուսաստանին Ուկրաինայի վրա կրկին հարձակվելուց»:
Վաշինգտոնի արտաքին քաղաքականության մեջ նկատվող փոփոխությունները չէին կարող իրենց անդրադարձը չունենալ Եվրոպայի աշխարհաքաղաքական հաշվարկներում: Անցած շաբաթ ԱՄՆ պաշտպանության նախարար Փիթ Հեգսեթը ՆԱՏՕ-ի գծով ԱՄՆ դաշնակիցներին փոխանցեց, թե Եվրոպան պետք է տրամադրի Ուկրաինային ցուցաբերվող օգնության մեծ մասը, քանի որ Միացյալ Նահանգներն այլևս «կենտրոնացած չէ Եվրոպայի անվտանգության վրա»:
Այնուհետև, կայացավ ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի հեռախոսազրույցը Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ՝ փաստացիորեն վերջ դնելով Մոսկվայի մեկուսացմանը: Արդյունքում, Սաուդյան Արաբիայում տեղի ունեցան ամերիկա-ռուսական բանակցություններ՝ քննարկումներից, փաստորեն, դուրս թողնելով Ուկրաինային ու Եվրոպային:
«Ականատես ենք լինում [միջազգային] կարգի ու խոշոր տերությունների դիրքորոշումների տեկտոնական տեղաշարժերին»,- ասել է Գերմանիայի Bertelsmann հիմնադրամի վերլուծաբան Դանիելա Շվարցերը։
Եվրոպական առաջնորդները պետք է լուրջ որոշումներ կայացնեն՝ նշել է բրիտանական Chatham House-ի Եվրոպայի ծրագրի ղեկավար Արմիդա վան Ռիջը։
«Պետք է ոչ միայն պահպանել, այլ ընդլայնել Ուկրաինային ցուցաբերվող աջակցությունը՝ հաշվի առնելով, որ ԱՄՆ-ն այլևս չի պատրաստվում մեծ դեր խաղալ այնպես, ինչպես Բայդենի օրոք էր: Բայց նաև հարկ է մտորել, թե ինչ տեսք է ունենալու եվրոպական պաշտպանությունն ու անվտանգությունը միջնաժամկետ և երկարաժամկետ հեռանկարում։ Եվրոպացիների առջև լուրջ հարցեր են կանգնած»,- ասել է վան Ռիջը։
Նշենք, որ ՆԱՏՕ-ի 32 անդամներից միայն 23-ն են հասել դաշինքի հայտարարած նպատակին՝ պաշտպանության վրա ծախսել համախառն ներքին արդյունքի առնվազն 2%-ը, թեև ԱՄՆ Դոնալդ Թրամփը այլևս խոսում է 5%-ի մասին:
«Իսկապես դժվար է լինելու շատ եվրոպացիների համար, ովքեր աշխատում են հարկաբյուջետային խիստ պայմաններում»,- նշել է Արմիդա վան Ռիջը։
Եվրոպային ուղղված ԱՄՆ-ի քննադատությունը, սակայն, միտված չէ միայն պաշտպանության հարցերից: Անցած օրերին Մյունխենի անվտանգության համաժողովում ԱՄՆ փոխնախագահ Ջեյ Դի Վենսը հայտարարեց. «Եվրոպային վերաբերող սպառնալիքը, որն ամենից շատն է ինձ անհանգստացնում, Ռուսաստանը չէ, Չինաստանը չէ, որևէ այլ արտաքին դերակատար չէ: Ինձ անհանգստացնում է ներսից եկող սպառնալիքը։ Եվրոպայի նահանջն իր որոշ հիմնարար արժեքներից, արժեքներ, որոնք կիսում են Ամերիկայի Միացյալ Նահանգները»:
Գերմանացի պաշտոնյաների շտապեցին «անընդունելի» համարել փոխնախագահ Վենսի խոսքերը։
Եվրոպան ցնցվում է անդրատլանտյան հարաբերությունների նոր զարգացումներից՝ ասում է վան Ռիջը. «Անակնկալն այն է, թե ինչ ոճով է այդ արվում, ինչը, իսկապես, խախտում է դիվանագիտական բոլոր նորմերը»:
Սա է նոր իրականություն, որին Եվրոպան և Ուկրաինան պետք է արագորեն հարմարվեն:
