Ըստ լրատվամիջոցների՝ Իրանի աջակցությունը վայելող իրաքյան զինված խմբավորումները հատել են իրաքա-սիրիական սահմանը՝ Բաշար ալ-Ասադի իշխանությանն աջակցելու նպատակով:
Նորություն չէ, որ Թեհրանին հարող զինված խմբավորումները շարունակում են կարևոր դեր խաղալ սիրիական կառավարական ուժերի ու ապստամբների միջև տարիներ ի վեր չմարող հակամարտությունում: 2011 թվականից ի վեր ընդդիմադիր ուժերի վերահսկողության ներքո անցան Սիրիայի բազմաթիվ շրջաններ, այդ թվում՝ Հալեպը: Սակայն Ռուսաստանի և իրանական աջակցությունը վայելող ուժերի միջամտությունից հետո ապստամբները կորցրեցին իրենց դիրքերը և նահանջեցին Իդլիբ նահանգ:
Իդլիբում երկար ժամանակ իշխում է «Հայաթ Թահրիր աշ-Շամ» խմբավորումը, որը ճանաչվել է ահաբեկչական կազմակերպություն մի շարք երկրների, այդ թվում ԱՄՆ-ի, Ռուսաստանի ու Թուրքիայի կողմից, բայց ալ-Ասադի իշխանության դեմ նաև մարտնչում են այլ խմբավորումներ ևս՝ «Սիրիական ազգային բանակը» և «Սիրիական ազատ բանակը», որոնք աջակցություն են ստանում Թուրքիայից:
Օրեր առաջ ապստամբական ուժերը լայնածավալ հարձակում սկսեցին՝ անակնկալի բերելով ալ-Ասադի բանակին: Նրանց հաջողվեց գրավել Հալեպը, կից օդանավակայանը ու զգալի քանակությամբ զինտեխնիկա:
Թուրքիան, որն, ինչպես ասացինք, աջակցում է սիրիական ընդդիմադիր խմբավորումներին, հերքեց իր առնչությունը Հալեպի գրավման գործում:
Թուրքիայի արտգործնախարար Հաքան Ֆիդանը Անկարայում կայացած ասուլիսին հայտարարեց, թե սխալ կլինի Սիրիայում ընթացող զարգացումների մեջ արտաքին հետք փնտրել:
Նրա համոզմամբ, ռազմական լայնածավալ գործողությունների պատճառը, որոնց արդյունքում ալ-Ասադի վարչակարգը երկրի հյուսիս-արևմուտքում կորցրել է զգալի տարածքներ, իշխանությունների և ընդդիմադիր ուժերի միջև երկխոսության ձախողումն է: Ֆիդանը հավելել է, որ Թուրքիան չի ցանկանում սիրիական քաղաքացիական պատերազմի սրում:
Անցած կիրակի ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենի հետ հեռախոսազրույցում Հաքան Ֆիդանը հայտնել էր, որ Թուրքիան կաջակցի լարվածությունը նվազեցնելուն ուղղված քայլերին:
Քաղաքագետ Ռուսլան Այսինի խոսքով՝ «Հայաթ Թահրիր ալ-Շամ»-ը կարողացել է միավորել տարբեր խմբեր, որոնք, կարծես, հուսալքված էին Մոսկվայի և Թեհրանի աջակցությամբ Ասադի բանակի իրականացրած հարձակումներից: Ի հավելումն՝ ապստամբները հաջողություն են ունեցել՝ բանակցելով տեղական ցեղերի առաջնորդների հետ:
Այսինի գնահատմամբ, Մոսկվան այսօր չի կարող նույն չափով օգնել Ասադին՝ ռեսուրսների սղության պատճառով: Օրինակ, նախկինում ռուսական հայտնի «Վագներ» խմբավորումը կարևոր դեր ուներ Սիրիայում, թեև փոքրաքանակ էր, բայց պրոֆեսիոնալ: Դեռ ավելին՝ Ռուսաստանի զինված ուժերի որոշ ստորաբաժանումներ վերջերս Սիրիայից տեղափոխվել են Ուկրաինա:
Իրանը նույնպես թուլացել է Իսրայելի հետ շարունակվող առճակատումների հետևանքով: Այսինը կարծում է, որ Թեհրանը նախկինում ավելի ակտիվ էր Սիրիա աջակից ուժեր ուղարկելու հարցում:
Ռուսլան Այսինի ներկայացմամբ՝ Ասադի ռեժիմը կփորձի կենտրոնանալ մայրաքաղաք Դամասկոսի շրջակայքում և Լաթաքիայում՝ ռուսական ռազմաբազայի մոտ: Ընդգծում է՝ Տարտուսում տեղակայված ռազմածովային բազան ռազմավարական նշանակություն ունի Միջերկրական ծովի ուղղությամբ:
Այսինը վստահ է, որ ալ-Ասադի բանակում իրավիճակը ծայրահեղ ծանր է՝ զինվորներն ամսական ստանում են ընդամենը 10 դոլար աշխատավարձ, իսկ միջին մակարդակի սպաները՝ 50 դոլար, բարոյա-հոգեբանական վիճակը անկում է ապրել․ կառավարական ստորաբաժանումների զինծառայողները հեշտությամբ թողնում են դիրքերը՝ երբեմն անցնելով ապստամբների կողմը:
«Ամներիկայի ձայնի» հետ զրույցում արևելագետ Մարիաննա Բելենկայան ասում է, որ ալ-Ասադի բանակը գործնականում չի կարողացել դիմադրություն ցույց տալ հարձակվողներին, իսկ Մոսկվան և Թեհրանը ներկայում սահմանափակ հնարավորություններ ունեն աջակցել Դամասկոսին:
Բելենկայայի գնահատմամբ, Ռուսատանն ու Իրանը կարող են պաշտպանել ալ-Ասադին, բայց Հալեպը վերականգնելը բարդ խնդիր է: Մեր զրուցակցի կանխատեսմամբ՝ կողմերը կհասնեն իրենց հնարավորությունների սահմանին և կսկսեն հրադադարի շուրջ բանակցել՝ սակարկելով նախևառաջ տարածքների հարցում:
