Միացյալ Նահանգների նախագահ Ջո Բայդենը չորեքշաբթի օրը ելույթ ունեցավ Սպիտակ տան Օվալաձև գրասենյակից՝ հանրությանը բացատրելու համար իր ընդոնած պատմական որոշման պատճառները: Խոսքը նախագահ Բայդենի որոշման մասին է 2024 թվականի նախագահական ընտրությունների ընտրապայքարից դուրս գալու և իր վարչակազմի փոխնախագահ Քամալա Հարիսին աջակցելու վերաբերյալ:
Ջո Բայդենն ասել է, որ «ջահը փոխանցում է նոր սերնդին»՝ ամերիկացիներին առաջին անգամ ուղիղ բացատրելով նախագահական ընտրապայքարը լքելու իր հանկարծակի որոշման դրդապատճառը։
«Վերջին շաբաթների ընթացքում ինձ համար պարզ դարձավ, որ ես պետք է համախմբեմ իմ կուսակցությունը այս կարևորագույն գործում: «Ես հավատացած եմ, որ իմ գործունեւոթյունը նախագահի պաշտոնում, իմ առաջնորդությունն աշխարհում, Ամերիկայի ապագայի իմ տեսլականը, այս ամենը արժանի է երկրորդ ժամկետի»,- ասել է Բայդենը։ «Բայց ոչինչ, ոչինչ չի կարող կանգնեցնել մեր ժողովրդավարության փրկությունը: Դա ընդգրկում է նաև անձնական հավակնությունները, ուստի ես որոշեցի, որ առաջընթացի լավագույն ճանապարհը ջահը նոր սերնդին փոխանցելն է»,- ասել է Բայդենը։
«Ես խորապես հարգում եմ այս դիրքորոշումը»,- ընդգծել է նախագահը։ «Բայց ես ավելի շատ եմ սիրում իմ երկիրը»:
«Ամերիկայի լավագույն կողմերից այն է, որ այստեղ չեն կառավարում թագավորները և բռնապետերը: Մարդիկ են դա անում: Պատմությունը ձեր ձեռքերում է: Իշխանությունը ձեր ձեռքերում է։ Ամերիկայի գաղափարը ձեր ձեռքերում է»,- շեշտել է Բայդենը։
Նախագահական ընտրապայքարից դուրս գալուց հետո ազգին ուղղված իր առաջին ուղերձում 81-ամյա նախագահը ներկայացրել է իր ժառանգությունը որպես փառահեղ և ասել, որ պաշտոնավարելու է իր պաշտոնավարման մնացած վեց ամիսների ընթացքում:
«Ժողովրդավարության պաշտպանությունն ավելի կարևոր է, քան ցանկացած կոչում։ Ես ուժ և ուրախություն եմ գտնում ամերիկյան ժողովրդի համար աշխատելու մեջ: Ես որոշեցի, որ առաջընթացի լավագույն ճանապարհը ջահը նոր սերնդին փոխանցելն է։ Սա մեր երկիրը միավորելու լավագույն միջոցն է»,- ասել է նախագահը։
Բայդենը հաստատել է, որ առաջիկա վեց ամիսների ընթացքում ինքը «կենտրոնանալու է նախագահի իր պարտականությունների կատարման վրա։ Նա խոստացել է օգնել ՆԱՏՕ-ն ավելի ուժեղ և միասնական դառնալ, թույլ չտալ, որ Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը տիրանա Ուկրաինային, աշխատել Գազայում հրադադարի հաստատման ուղղությամբ և առաջ քաշել Գերագույն դատարանի բարեփոխումները: Նա հինգշաբթի օրը կհանդիպի Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուի հետ՝ քննարկելու Գազայում բանակցային ջանքերը։
«Սա նշանակում է, որ ես կշարունակեմ նվազեցնել աշխատող ընտանիքների ծախսերը և զարգացնել մեր տնտեսությունը: Ես կշարունակեմ պաշտպանել մեր անձնական ազատությունները և մեր քաղաքացիական իրավունքները՝ քվեարկության իրավունքից մինչև ընտրական իրավունք»,- ասել է նախագահը:
Օվալաձև գրասենյակից իր ուղերձում Բայդենը վկայակոչեց նախկին նախագահներ Թոմաս Ջեֆերսոնին, Ջորջ Վաշինգտոնին և Աբրահամ Լինքոլնին՝ նկարագրելով իր սերը դեպի այն պաշտոնը, որը նա կթողնի վեց ամիս անց՝ ավարտելով պետական ծառայության կեսդարյա կարիերան:
Իր 11 րոպեանոց ելույթի ժամանակ Բայդենը ընդգծեց այն վտանգը, որի առջև, ըստ նրա, կկանգնեն ամերիկացիները նոյեմբերի 5-ի ընտրություններում Թրամփի հաղթանակի դեպքում՝ չնշելով հանրապետական թեկնածուի անունը։
Նա ասաց, որ դուրս է գալիս ընտրապայքարից՝ բուժելու դեմոկրատական կուսակցության վերքերը և միավորելու դեմոկրատներին հաղթանակի համար:
Ելույթի ընթացքում տեսախցիկի այն կողմը նստած էին Բայդենի մի քանի մերձավոր ազգականներ և ավագ խորհրդականներ: Նրանք սկսեցին ծափահարել, երբ Բայդենն ավարտեց իր ելույթը։ Ելույթի ավարտին Էշլի Բայդենը ձեռքը մեկնեց մորը՝ առաջին տիկին Ջիլ Բայդենին, ով նստած է նրա կողքին։
Բայդենը դարձավ առաջին գործող նախագահը, ով որոշեց չվերընտրվել 1968 թվականից ի վեր, երբ Լինդոն Ջոնսոնը, ով քննադատվում էր Վիետնամի պատերազմի հարցում իր վարքագծի համար, կտրուկ դադարեցրեց քարոզարշավը մարտի 31-ին:
Բացի այդ, նախագահներ Ջեյմս Ք. Փոլքը, Ջեյմս Բյուքենանը, Ռադերֆորդ Բ. Հեյսը, Քելվին Քուլիջը և Հարրի Թրումենը ևս որոշել էին չվերընտրվել:
«Աշխարհում չկա մեկ այլ տեղ, ուր կակազող երեխան համեստ արմատներով Փենսիլվանիայի Սկրանտոնում և Դելավերի Քլեյմոնտում կարող է մի օր նստել Օվալաձև գրասենյակի աշխատասեղանի հետևում՝ որպես Միացյալ Նահանգների նախագահ», - ասել է Բայդենը: «Բայց ահա ես այստեղ եմ»:
Հիշեցնենք, որ նախագահ Բայդենը երեքշաբթի օրը վերադարձավ Սպիտակ տուն՝ մոտ մեկ շաբաթ մեկուսացված լինելով իր առանձնատանը COVID-19-ի պատճառով: Ընտրապայքարը լքելու իր որոշումը կայացվել է այս ընթացքում:
Հանրապետականները կոչ են արել Ջո Բայդենին հրաժարական տալ նաև նախագահի պաշտոնից՝ պնդելով, որ եթե նա չի կարող առաջադրվել նախագահի պաշտոնում, ուրեմն պիտանի չէ ղեկավարել երկիրը։
