Շնորհակալություն հարցազրույցի մեր հրավերն ընդունելու համար: Սկսենք Հայոց ցեղասպանության ճանաչման բանաձևից, որի համահեղինակն եք դուք: Ո՞րն է այս բանաձեւի էությունը եւ որքա՞ն հավանական է դրա ընդունումը Ներկայացուցիչների պալատի կողմից:
Ես ներկայացրեցի Ցեղասպանության փաստը ճանաչող այս բանաձևը, սակայն, նաեւ նախկինում, Կոնգրես ընտրվելուց ի վեր, ես ներկայացրել եւ համահեղինակել եմ նմանատիպ մի շարք բանաձեւեր: Չափազանց կարեւոր է, որ այս հարցը վերջապես քվեարկության կդրվի պալատում:
Այս բանաձեւը համատեղ ջանքերի արդյունքն է թե՛ Սփյուռքի եւ թե՛ իրավապաշտպան կազմակերպությունների: Շատ կարեւոր է, որ պալատի բոլոր թեւերում գտնվող իմ գործընկերներն աշխատել են տեւական ժամանակ այս բանաձեւի ընդունման ուղղությամբ:
Այս բանաձեւի ընդունումը Միացյալ Նահանգներին ճիշտ ուղղու վրա կդնի`հարգանքի տուրք մատուցելով Հայոց ցեղասպանության զոհերին եւ խրախուսելով ցեղասպանության փաստերի վերաբերյալ տեղեկացվածության աճը: Այս արժեքներն այսօր արդիական են մարդու իրավունքների պայքարի ոլորտում:
Եվ ես կարծում եմ, որ շատ կարևոր բարոյական պարտավորություն է, որ Միացյալ Նահանգները հստակ և անկեղծ խոսի 1915-1923 թվականներին մեկ եւ կես միլիոն հայերի կանխամտածված ոչնչացման մասին: Այսպիսով, սա թույլ կտա Միացյալ Նահանգներին վերահաստատել նախկինում ընդունած դիրքորոշումը:
Մեզ չի հաջողվել դա անել Ներկայացուցիչների պալատում 1980-ականների կեսերից ի վեր: Այնպես որ, վաղուց էր սա անելու ժամանակը: Եվ ես հույս ունեմ, որ այս բանաձևի ընդունմամբ կլուծվի յուրաքանչյուր տարի ԱՄՆ-ի կողմից Հայոց ցեղասպանության պաշտոնական ճանաչման հարցը, իսկ մեր քաղաքացիներին հնարավորություն կտրվի ավելի լայն տեղեկանալու պատմության այդ սեւ էջի փաստերի վերաբերյալ:
Նախկինում ԱՄՆ-ի վարչակազմը հայտարարում էր, որ Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը օրենզդիրների կողմից կարող է խնդիրներ առաջացնել Թուրքիայի հետ հարաբերություններում, հաշվի առնելով, որ Թուրքիայի կառավարությունն ակտիվորեն դրա դեմ է հանդես գալիս: Դուք այստեղ խնդիր տեսնո՞ւմ եք:
Տեսեք, մենք արդեն իսկ հսկայական դժվարություններ ունենք Թուրքիայի հետ: Սիրիայում թուրքական ներխուժումն աղետ էր, որի արդյունքում ավելի քան 100,000 քրդեր տեղահանվեցին: Նախնական տվյալներով, դրա ընթացքում պատերազմական հանցագործություններ են կատարվել: Արդյունքում, ռուսական ուժերը ռեժիմի ուժերի հետ միասին գրավեցին Սիրիայի ամբողջ տարածքը, մարդկանց տները և ունեցվածքը:
Դա նշանակում է, որ աշխարհում Ամերիկայի դիրքերին իսկապես լուրջ հարված է հասցվել: Մենք դավաճանել ենք կարևոր դաշնակիցին՝ քրդերին: Քրդերը կռվել են մեր կողմից: Նրանք զոհվել են մեր կողքին պատերազմելիս, որպեսզի հաղթեն Դաեշին: Նրանք Դաեշի դեմ պայքարող առավել արդյունավետ մարտիկներից էին: Եվ նրանց մեջքով շրջվելը կարծում եմ, ամոթ էր:
Այնպես որ, կարծում եմ, որ Թուրքիայի բոլոր գործողությունները սոսկ կործանարար բնույթ էին կրում, երբ խոսքը վերաբերում է Սիրիայի ներխուժմանը: Դա կարող է նաեւ Դաեշին վերակազմակերպվելու հնարավորություն տալ, որն աղետ կլինի Ամերիկայի, ինչպես նաև ողջ աշխարհի համար:
Կարծում եմ, Կոնգրեսում մարդիկ հոգնել են Թուրքիայի պահվածքից, Ռուսաստանի և Իրանի հետ դրա գործարքներից, և ընդհանրապես դրա գործողություններից, որոնք, անշուշտ, Միացյալ Նահանգների շահերից չեն բխում:
Ուստի, կարծում եմ, որ ի տարբերություն նախորդ տարիների, երբ Թուրքիայի կառավարությունը դեմ է արտահայտվել այդ բանաձևին, և Կոնգրեսի անդամները պատրաստ են եղել թուրքական ջրաղացին ջուր լցնել, որը, համոզված եմ, սխալ է եղել, հաշվի առնելով Հայոց ցեղասպանության նման բարոյական խնդրի հարցի լրջությունը, կարծում եմ, որ թուրքական լոբբին այս անգամ քիչ ընկերներ կգտնի, երբ պալատում քվեարկության դրվի բանաձեւը:
Մեր օրերի Հայաստանի վերաբերյալ մեկ հարց: Ավելի քան մեկ ու կես տարի է անցել «Թավշյա հեղափոխությունից»: Դուք այդ ընթացքում հետեւում էիք զարգացումներին, հայտարարություններ անում, իսկ վերջերս հանդիպել եք Հայաստանի վարչապետին, մասնակցել ցույցի Կալիֆոռնիայում: Որո՞նք են հայ-ամերիկյան հարաբերությունների հեռանկարները եւ ինչպիսին է ձեր տպավորությունը Հայաստանի վարչապետից:
Ես շատ տպավորված էի վարչապետից: Տեղյակ եմ, որ Հայաստանում հուզիչ ժամանակներ են, թե Հայաստանի և Սփյուռքի եւ թե այստեղի Հայաստանի բարեկամների համար, քանի որ այս նոր կառավարության վերաբերյալ այնքան լավատեսություն կա, որը կարծես թե գերազանցում է բոլոր սահմանները:
Ես բարձր եմ գնահատում այն, թե ինչպես է վարչապետը կառավարության կազմում տեխնոկրատների ներառելով, փորձում է լուծել երկրի առջեւ կանգնած մարտահրավերները, օրենքի գերակայություն հաստատել, արմատախիլ անել կոռուպցիան:
Եվ սա հիանալի հնարավորություն է, որպեսզի Միացյալ Նահանգները իսկապես որակական նոր մակարդակի վրա բարձրացնի հարաբերությունները Հայաստանի հետ, ավելի մեծ աջակցություն ցուցաբերի ոչ միայն քաղաքական, այլև արտաքին օգնության միջոցով:
Ուստի, կարծում եմ, որ սա հիանալի նոր հնարավորություն է, որն օգտագործելով մենք պետք է իսկապես ամրապնդենք հարաբերությունները:
Շնորհակալություն: