Փոխարենը ՆԱՏՕ-ի երկրներն ավելացնում են զենքի մատակարարումները Ուկրաինային և խստացնում Մոսկվայի դեմ պատժամիջոցները
ՆԱՏՕ-ի դաշնակիցները ուրբաթ օրը մերժեցին Ուկրաինայում ոչ թռիչքային գոտի ստեղծելու Կիևի խնդրանքը՝ ասելով, որ դաշինքը ուժեղացնում է իր աջակցությունը Կիևին, սակայն դա կարող է ուղղակի հանգեցնել ռազմական ընդհարման, ավելի լայն և նույնիսկ ավելի արյունալի պատերազմի Եվրոպայում:
«Մենք այս հակամարտության մաս չենք և պատասխանատվություն ենք կրում ապահովելու համար, որ այն չսրվի և չտարածվի Ուկրաինայի սահմաններից դուրս», - այսօր մամլո ասուլիսի ժամանակ ասել է ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար Յենս Ստոլտենբերգը։
Ուկրաինայի նախագահ Վոլոդիմեր Զելենսկին կոչ է արել արևմտյան ուժերին սահմանել ոչ թռիչքային գոտիներ այն բանից հետո, երբ 9 օր առաջ սկսվեց Մոսկվայի ներխուժումը, և Ռուսաստանը սկսեց ռմբակոծել քաղաքները, ներառյալ մարտի 3-ին Եվրոպայի ամենամեծ ատոմակայանի՝ Էներգոդարում գտնվող Զապորոժյեի ատոմակայանի տարածքը:
«Մենք հասկանում ենք հուսահատությունը, բայց նաև կարծում ենք, որ եթե մենք դա անենք [թռիչք արգելող գոտի սահմանենք], ապա մենք կստանանք մի իրավիճակ, որը կարող է հանգեցնել լայնածավալ պատերազմի Եվրոպայում, որին կներքաշվեն շատ ավելի շատ երկրներ»,- ասել է Ստոլտենբերգը։
ՆԱՏՕ-ի համար ոչ թռիչքային գոտի սահմանելու միակ ճանապարհը ՆԱՏՕ-ի ինքնաթիռներ ուղարկելն է՝ ռուսական ինքնաթիռները խոցելու համար, ասել է նա՝ հավելելով, որ էսկալացիայի ռիսկը չափազանց մեծ կլինի։
«Դաշնակիցները համաձայն են, որ մենք չպետք է թույլ տանք, որ ՆԱՏՕ-ի ինքնաթիռները թռչեն Ուկրաինայի օդային տարածքի վրայով, իսկ ՆԱՏՕ-ի զորքերը գտնվեն ուկրաինական տարածքում»,- հավելել է Ստոլտենբերգը։
Հինգշաբթի օրը Ուկրաինայի նախագահ Զելենսկին ասել է, որ եթե դաշնակիցները չկատարեն Ուկրաինայի օդային տարածքը պաշտպանելու իր խնդրանքը, ապա նրանք պետք է Կիևին ավելի շատ մարտական ինքնաթիռներ տրամադրեն։
ՆԱՏՕ-ի երկրներն ավելացրել են Ուկրաինային զենքի մատակարարումները, սակայն չեն միջամտել ռազմական գործողություններին, որոնք նրանց ուղղակի հակամարտության մեջ կներրքաշեն միջուկային զենք ունեցող Ռուսաստանի հետ:
ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինքենը հայտարարել է, որ դաշինքը կպաշտպանի ՆԱՏՕ-ի տարածքի «ամեն մի թիզ» Ռուսաստանի հարձակումներից: «Մենք պաշտպանական դաշինք ունենք: Մենք հակամարտություն չենք փնտրում, բայց եթե հակամարտությունը մեզ մոտ գա, մենք պատրաստ ենք դրան»,- ասել է Բլինքենը:
Ուկրաինայում ռազմական ներկայություն ունենալու փոխարեն Եվրամիության երկրները, որոնցից շատերը նաև ՆԱՏՕ-ի անդամներ են, հայտարարել են, որ դիտարկում են Ռուսաստանի դեմ լրացուցիչ տնտեսական պատժամիջոցներ կիրառելու հարցը:
Բրյուսելում ՆԱՏՕ-ի և ԵՄ-ի գործընկերների հետ բանակցությունների ժամանակ դաշինքի գլխավոր դիվանագետ Ջոզեֆ Բորելը ասել է, որ նոր պատժամիջոցների բոլոր տարբերակները դիտարկվում են։
Այնուամենայնիվ, դեռ պարզ չէ, թե ԵՄ 27 երկրները երբ կկարողանան պայմանավորվել կոնկրետ միջոցների շուրջ՝ հաշվի առնելով ԵՄ երկրների միջև Մոսկվայի հետ կապեր ունենալու տարբեր մակարդակները և որոշ երկրների մեծ կախվածությունը Ռուսաստանի էներգակիրներից:
«Մենք ամեն ինչ հաշվի կառնենք»,- ասել է Բորելը` պատասխանելով Ռուսաստանից ԵՄ գազի ներկրման հնարավոր կասեցման մասին լրագրողների հարցին։
Շվեդիայի բնակչության մեծ մասը կողմ է ՆԱՏՕ-ին անդամակցելուն. դա ցույց է տվել ուրբաթ օրը անցկացված հարցումը։ Ռուսաստանի ներխուժումն Ուկրաինա առաջացրել է տրամադրությունների արագ փոփոխություն մի երկրում, որը վաղուց հայտնի էր իր չեզոքությամբ:
Շվեդիան 1814 թվականից ի վեր չի պատերազմում և իր արտաքին քաղաքականությունը կառուցել է «ռազմական դաշինքներին չմասնակցելու» հիմքի վրա։ Այն չեզոք մնաց Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ընթացքում, նույնիսկ հարեւան սկանդինավյան երկրների դեմ հարձակումների ժամանակ, ինչպես նաև սառը պատերազմի ժամանակ։
Aftonbladet թերթի պատվերով Demoskop-ի հարցումը ցույց է տվել, որ շվեդների 51%-ն այժմ կողմ է ՆԱՏՕ-ին անդամակցելուն, հունվարի 42%-ի դիմաց: Դաշինքին միանալու հակառակորդների թիվը 37%-ից նվազել է 27%-ի։ Հարցումն առաջին անգամ ցույց է տվել, որ շվեդների մեծամասնությունը կողմ է ՆԱՏՕ-ին անդամակցությանը։
Այդուհանդերձ, Շվեդիայի պաշտպանության նախարար Պիտեր Հուլտկվիստը հայտարարել է, որ ՆԱՏՕ-ին անդամակցելը դյուրին որոշում չի լինի և չպետք է շտապել միայն վերջին իրադարձությունների պատճառով։
«Պաշտպանական դոկտրինի փոփոխությունը շատ մեծ որոշում է, ուստի անհնար է դա անել մեկ գիշերում՝ հասարակական կարծիքի հարցումների պատճառով», - ասաց նա Կոպենհագենում կայացած մամլո ասուլիսին, որտեղ նա հանդիպեց իր դանիացի և բրիտանացի գործընկերների հետ:
Շվեդների կարծիքի փոփոխությունը կրկնում է այն, ինչ տեղի ունեցավ ՆԱՏՕ-ի անդամ չհանդիսացող Ֆինլանդիայում, որտեղ Ֆինլանդիայի միջազգային հարաբերությունների ինստիտուտի ղեկավարն Ուկրաինայի վրա Ռուսաստանի հարձակումն անվանեց սթափեցնող կոչ, իսկ «սեպտեմբերի 11 Եվրոպայում ֆինների համար»:
