Համաշխարհային տնտեսությունը ցնցվում է կորոնավիրուսի համաճարակից

ԱՄՆ-ում երկուշաբթի օրը գրանցվել է շուկաների 7 տոկոսանոց անկում: Չնայած ԱՄՆ կենտրոնական բանկի ջանքերին՝ կորոնավիրուսի արդյուքում տնտեսությունը շարունակում է անկում գրանցել: ԱՄՆ Կենտրոնական բանկը ջանքեր է գործադրում իրավիճակը կայունացնելու ուղղությամբ: բնակը կտրուկ նվազեցրել է տոկոսադրույքը՝ այն հասցնելով գրեթե զրույի: Հայտնի է դարձել 500 միլիարդ դոլարի ներհոսքի մասին, որը պետք է օգնի կայունացնելու ֆինանսկան վիճակը երկրում: ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը ողջունել է Կենտրոնական բանկի որոշումը տոկոսադրույքերի նվազեցման մասին: Հիշեցնենք, որ նախագահը մշտապես եղել է այս քայլի կողմնակիցը:

Սակայն Կոնետրոնական Բանկի այս միջոցառումները դեռևս չեն օգնում կայունացնելու համաճարակի արդյունքում վնասված տնտեսությունը: Տնտեսական ակտիվությունը ԱՄՆ-ում գնալով ավելի ու ավելի է նվազում՝ կապված երկրում համաճարակի վտանգի ու այս առումով դաշնային ու տեղական իշխանությունների ձեռնարկած արգելափակման քայլերի հետ: Մասնավորապես, շատ նահանգներում ժամանակավորապես փակվում են բիզնեսները, որոնք կապված են հանրային կյանքի ակտիվության հետ: Ահռելի վնասներ են կրում բազմաթիվ ոլորտներ, հատկապես ավիացիան, զբոսաշրջությունը և տրանսպորտը:

Ամերիկյան մամուլում շրջանառվում են լուրեր ամերիկյան ֆոնդային բորսաների փակման մասին: Ըստ մասնագետների, շուկաները չպետք է փակվեն, այլ շարունակեն գործել: Ըստ Նյու Յորքի ֆոնդային բորսայի նախագահ Սթեյսի Քանինգղամի, փակման որոշումը կլինի սխալ: Նախկինում ամերիկյան բորսաները մի քանի անգամ արձանագրել են փակման դեպքեր, մասնավորապես 2001թ. սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչության և 2012 թվականի հոկտեմբերին Սենդի փոթորկի ժամանակ: Բացի այդ, ֆոնդային բորսաները չեն գործել չորս ամիս Առաջին աշխարհամարտի օրերին: Ըստ փորձագետների, սա վերջին տաս տարիների ամերիկյան ֆինանսական համակարգի ամենամեծ փորձությունն է:

Կորոնավիրուսի արդյուքում մտահոգիչ իրավիճակ է նաև աշխրահի այլ երկրների տնտեսություններում: Երկուշաբթի Նոր Զելանդիայի Կենտրոնական բանկը տոկոսադրույքները կրճատեց մինչև 0.25 տոկոս, իսկ Ավստրալիայի պահուստային բանկը լրացուցիչ ֆինանսական միջոցներ տրամադրեց երկրի ֆինանսական համակարգին: Հարավային Կորեան և Քուվեյթը կրճատել են դրույքաչափերը, իսկ Ռուսաստանն ու Գերմանիան ստեղծում են խոշոր հակաճգնաժամային հիմնադրամներ:

Եվրոպական Stoxx600 բորսայի ցուցանիշը երկուշաբթի օրը գրանցեց ավելի քան 5 տոկոսանոց անկում: Հատկապես կորուստներ են գրանցում զբոսաշրջության և ավիացիաի ոլորտի տնտեսավարողները: Եվրոպական զբոսաշրջության ու հանգստի ոլորտի ցուցանիշը կրկնակի կրճատում է գրանցել: Անկում են գրանցել նաև նավթի գները, որոնք հասել են միջինը 30 դոլար բարելի դիմաց: Ներդրողները մտահոգված են աշխարհում էներգակիրների պահանջարկի անկման առնչությամբ:

Երկուշաբթի օրը Եվրոհանձնաժողովի նախագահ Ուրսուլա Վան դեր Լեյենը առաջարկել է 30-օրանոց արգելք սահմանել շենգենյան գոտի մուտք գործելու համար: Այս քննարկումներն ու եվրոպական կառավարություննների ձեռնարկած արգելափակման քայլերը, ինչպես նաև ԱՄՆ Կենտրոնական բանկի տոկոսադրույքերի կտրուկ նվազեցումը ևս բացասաբար են ազդել եվրոպական շուկաների վրա:

Հայաստանը ևս անմաս չէ գլոբալ տնտեսական անկումից: Այստեղ իրավիճակը ևս լարված է կորոնավիրուսի տարածման պատճառով: Ուղևորափոխադրումների համար փակվել են երկրի սահմանները: Հայաստանի ֆինանսկան շուկայում գրանցվել են տատանումներ, սակայն երկրի Կենտրոնական բանկը վստահեցնում է՝ տարադրամի տատանումները որևէ լուրջ ազդեցություն չեն թողել Հայաստանի ֆինանսական համակարգի վրա: Հայաստանում բանկային համակարգի հետ կապված որևէ խնդիր չկա: Այն կշարունակի մնալ իրացվելի ։

Այսօրվանից կառավարույունը արտակարգ դրություն է հայտարարել երկրում մեկ ամսով: Կառավարության նիստին վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը չի բացառել որոշակի դժվարություններ տնտեսական կյանքում, սակայն նշել է, որ Հայաստանում ֆինանսական համակարգը գործում է բնականոն ռեժիմով: Ըստ վարչապետի, 2019 թվականի արդյունքներով Հայաստանի արտարժութային ռեզերվները գտնվում են պատմականորեն ռեկորդային բարձր մակարդակի վրա՝ կազմելով ավելի քան 2,8 մլրդ դոլար: