Մատչելի հղումներ

Դիարբեքիրի հայության հույսը վերափոխվել է անհանգստության


Armenian church of Surp Giragos
Armenian church of Surp Giragos

Թուրքիայի երբեմնի հայաշատ քաղաքի՝ Դիարբեքիրի Սուրբ Կիրակոս եկեղեցու վերակառուցումը տեղի հայերին հույս ներշնչեց ապագայի հանդեպ, սակայն վերջին ամիսների պատերազմական գործողությունները տապալեցին այդ հույսերը:

Անցյալ տարի Դիարբեքիրի Սուրբ Կիրակոս հայկական եկեղեցու վերակառուցումը միավորել էր տեղի հայկական բնակչությանը և սփյուռքի ներկայացուցիչներին: Եկեղեցու վերակառուցումը Թուրքիայի հինավուրց հայկական համայնքը վերականգնելու հույս էր շատերի համար: Սակայն այդ հույսը մարեց, երբ Թուրքիայի կառավարությունը բռնագրավեց Սուրբ Կիրակոսը և վեց այլ եկեղեցիներ:

«Սուրբ Կիրակոս» հիմնադրամից Գաֆուր Թուրքայի խոսքերով, եկեղեցու բռնագրավումը նախկինի մութ հիշաղություններ է արթնացնում:

«Օրենքն ասում է, որ մեր եկեղեցիները բռնագրավված են: Սակայն, երբ մենք այդ հարցը ուղղում ենք պետական մարմիններին, նրանք ասում են, որ դա այդպես չէ: Մենք նման իրավիճակում նախկինում եղել ենք: 1936 թվականին մեր ամբողջ գույքը մեզանից խլել էին և մենք մինչ այժմ պայքարում էինք դրանք վերադարձնելու համար: Այս ամենը մեզ անծանոթ չէ։ Մենք ընկճված ենք և վախեցած, քանի որ չգիտենք գալիքը»:

Armenian church of Surp Giragos
Armenian church of Surp Giragos

Բռնագրավումների շուրջ ծավալվող բանավեճը Դիարբեքիրի պատմական տարածքը վերականգնելու փորձերի վերջին ճիգերից է: Ցեղասպանությունից առաջ Դիարբեքիրը հայկական քաղաք է եղել։ Այսօր այստեղ հայ գրեթե չի մնացել և եկեղեցու վերակառուցումը խորհրդանշական դեր ուներ:

Սուրբ Կիրակոս եկեղեցին դարձել էր մի վայր, որտեղ հայերը, ում նախնիները մահմեդականություն էին ընդունել, կարողանում էին վերագտնել իրենց ինքնությունն ու հավատքը:

Կառավարության անդամները հայերին կապում են քուրդ ապստամբների հետ, իսկ երկրի անվտանգության ուժերի կողմից պատերին հակա-հայկական գրություններ են հայտնվել քաղաքով մեկ:

Դիարբեքիրի հայերից մեկը, ով չի ցանկանում ինքնությունը բացահայտել, ասել է թե իրենք վախի մեջ են ապրում:

Diyarbakir
Diyarbakir

«Բոլորիս մեջ վախ կա: Այն ինչ կատարվել է 1915 թվականին հայերի հետ, այժմ կատարվում է քրդերի դեմ: Նրանց մտածելակերպն ու տրամաբանությունը նույնն է, ինչ նախկինում: Մենք արդեն վերապրել ենք ցեղասպանություն և չենք ցանկանում այն կրկին վերապրել»:


Մեկ տարի առաջ, երբ քուրդ ապստամբների և անվտանգության ուժերի միջև հրադադարը թևակոխում էր երրորդ տարին, խախաղությունը տեղի բնակիչներին հնարավուրություն ընձեռեց վերհիշել իրենց էթնիկ և կրոնական անցյալը, ինչը խորհրդանշվեց Սուրբ Կիրակոսի վերակառուցմամբ: Դիտորդները նկատում են, որ պատերազմի վերսկսումը հույսը փոխարինեց վախով, հատկապես տարածաշրջանի հայկական փոքրամասնության համար:

Դիարբեքիրի հայության հույսը վերափոխվել է անհանգստության
please wait

No media source currently available

0:00 0:02:21 0:00

XS
SM
MD
LG